Vrijwel iedereen heeft er wel eens van gehoord, RGB of CMYK. Maar wat is nou het verschil en wanneer wordt welke kleurstelling gebruikt?
We gebruiken bijna allemaal kleuren in afbeeldingen. Ze zijn een van de basistools van elke grafisch ontwerper. Er zijn tal van kleurpatronen en schalen.
Laten we bij het begin beginnen. RGB staat voor Red, Green en Blue. Maar waarom juist deze kleuren? Door ze in de juiste verhoudingen te mengen, kun je namelijk 16.777.216 kleuren mengen. Daarom worden rood, groen en blauw primaire kleuren genoemd.
Maar hoe weet men dat slechts drie kleuren alle andere kunnen produceren en dat het juist de kleuren rood, groen en blauw zijn? Dat kan allemaal dankzij het menselijk oog, in het bijzonder de lichtgevoelige receptoren. De gemiddelde persoon heeft er precies drie, maar als ze beschadigd zijn of ontbreken, hebben we te maken met kleurenblindheid. Zo wordt bij kleurenblindheid groen bijvoorbeeld met rood verward.
Het is dankzij deze kegeltjes dat we golven waarnemen die onze hersenen lezen als een van de primaire kleuren, te weten groen, rood en blauw. Wanneer de golven meer dan één receptor activeren, “vermengen” onze hersenen de stimuli die we ontvangen. Daardoor zien we verschillende kleuren, bijvoorbeeld wanneer we een signaal ontvangen naar een rode en blauwe kegel, kunnen onze hersenen de kleur lezen in tinten van roze en violet.
CMYK is een set drukinkten. De naam is afgeleid van Cyaan, Magenta, Yellow en Key / blacK (“sleutel” betekent de sleutelkleur). Zwart gecombineerd met CMY in print komt er niet “helder” uit, maar we krijgen een donkere, bruine kleur. Daarom is er besloten om deze vierde kleur toe te voegen.
RGB is een van de twee primaire kleurruimten in afbeeldingen. We beschrijven het met RGB-coördinaten. We zagen al dat de naam niets anders is dan een afkorting van de eerste letters van de Engelse kleurnamen rood (Red), groen (Green) en blauw (Blue), vandaar de afkorting RGB. Alle beeldschermen geven de kleurruimten van RGB weer, zelfs als je CMYK hebt ingesteld in PSM. Hoe beter de monitor, hoe groter en nauwkeuriger het weergavebereik van RGB. Deze RGB kleuren zijn dus ideaal voor websites en digitale visitekaartjes.
CMYK zijn de basis kleuren voor drukwerk. CMYK is opgebouwd uit vier kleuren. De naam is niets anders dan een afkorting van de Engelse letters van de namen van drukinkten: C staat voor cyaan (blauwtint), M staat voor magenta (vergelijkbaar met karmozijnrood), Y staat voor geel en K staat voor zwart, hoewel dit zwart geen diepzwart is. Door deze 4 kleuren in verschillende doseringen te mengen kunnen alle kleuren in het CMYK spectrum worden nagebootst.
Geen enkele monitor geeft CMYK weer. Alleen de kleurwaarden veranderen. Monitoren geven RGB-kleuren weer. Professionele en gekalibreerde monitoren hebben gewoon een grotere dekking van de RGB-schaal met de CMYK-schaal. Dat wil zeggen dat een zwakkere monitor 65% kan zijn en de betere 90% of meer.
Om CMYK-kleuren te controleren en afgeleiden van de primaire kleuren te bouwen, kunnen grafisch ontwerpers bijvoorbeeld werken met Color Adobe. Je kunt kleuren kiezen die zijn afgeleid van de basiskleur en perfect kleurensets samenstellen. Bij Wizard card worden alle plastic visitekaartjes, dubbelzijdig en full color CMYK geprint. Sommige felle kleuren zoals oranje, groen, Pearl effecten metallic kleuren, fluor kleuren of specifieke huisstijl kleuren zijn niet goed genoeg met Full Colour druk te reproduceren. De kleuren kunnen dus soms iets afwijken van de huisstijl kleur.RGB naar CMYK-kleuren omzetten
RGB kan niet worden afgedrukt. Door overlappende RGB-kleuren ontstaat wit. Dit komt doordat RGB bestaat uit lichtstralen die direct vanaf het scherm naar onze ogen gaan, bijvoorbeeld een monitor. Hierdoor zijn de kleuren helder en verzadigd. De laagste waarde, bijvoorbeeld wanneer de monitor uit staat, is zwart.
Wanneer het scherm aan staat en de lichtbundels bij elkaar beginnen op te tellen, zullen we kleuren zien. CMYK werkt net andersom. In het geval van deze ruimte geven overlappende kleuren zwart weer. De lichtgolven bereiken onze ogen niet rechtstreeks, slechts enkele reflecteren van het geprinte oppervlak.
Wist je dat de hersenen verantwoordelijk zijn voor het waarnemen van kleuren? Daarom zullen de kleuren die iemand ziet niet hetzelfde zijn als de kleuren die een andere persoon ziet. Als we naar de kleur groen kijken, weten we allebei dat het groen is, maar onze hersenen kunnen het een beetje anders waarnemen.
Pantone is een internationale standaard voor kleuridentificatie voor industriële doeleinden, inclusief printen, ontwikkeld en aangepast door het Amerikaanse bedrijf Pantone Inc. Pantone-kleuren zijn dus een kleuridentificatiesysteem die bestaat uit drukkleuren en elke offsetdrukkerij kan hiervan afdrukken. Dit zijn de kleuren waarvoor een grafisch ontwerper extra moet betalen, maar hun kleur zal altijd hetzelfde zijn, ongeacht de drukkerij en machine.
De basis Pantone-schaal beschrijft ongeveer 1760 kleuren. De kleuren zijn gemarkeerd met een bepaald nummer, inclusief fluorescerende en metallic kleuren. Het grootste probleem is altijd de conversie van de Pantone-schaal naar CMYK of RGB, omdat sommige Pantone-kleuren moeilijk te reproduceren zijn en sommige niet in print of op het scherm te verkrijgen zijn. Er zijn Pantone-kleurenpaletten in de software van Adobe, maar deze zijn niet up-to-date en bevatten niet alle Pantone-kleuren, omdat Adobe geen volledige licentie heeft gekocht.
Het Pantone-systeem standaardiseert vooral de kleuren die beschikbaar zijn in het CMYK -proces, dat wil zeggen de druktechniek van kleurreproductie met behulp van vier basiskleuren van de drukinkt: cyaan, magenta, geel en zwart. De meeste kleuren die in de Pantone-standaard worden beschreven, kunnen echter niet nauwkeurig worden weergegeven in het CMYK-proces. Ze vereisen het gebruik van 15 basispigmenten, inclusief wit en zwart. De kleuren worden geïdentificeerd met alfanumerieke codes. Veel landen gebruiken de Pantone-standaard om de kleuren van hun nationale vlaggen nauwkeurig te definiëren.
